4 kiểu hành vi ứng xử bất thường ở trẻ, cha mẹ nên uốn nắn ngay từ thuở nhỏ

Cha mẹ nào cũng muốn con cái lớn lên trở thành người tốt, giỏi giang và thành công. Điều này phụ thuộc rất nhiều vào phương pháp giáo dục và chăm sóc của cha mẹ ngay từ khi trẻ còn nhỏ. Hầu như tất cả trẻ em đều có những thời điểm cư xử không đúng đắn. Đó là một phần bình thường trong con đường lớn lên và trưởng thành của trẻ. Chúng ta cũng không có gì ngạc nhiên khi trẻ nhỏ thường xuyên phạm lỗi và “thử thách” độ kiên nhẫn, sự dễ tính của cha mẹ.

Nhưng đôi khi, chính cha mẹ khó có thể nhận biết được liệu hành vi của con có bình thường hay là chúng đang gặp vấn đề nghiêm trọng về thái độ ứng xử. Nếu thấy con có những hành vi dưới đây, cha mẹ nên sớm khuyên nhủ và hướng dẫn con không được lặp lại vào lần kế tiếp.

1. Nói chuyện thiếu tôn trọng, đáp “trả treo”

Cách nói “trả treo” của trẻ 3 tuổi thì có thể là buồn cười, đáng yêu, nhưng nếu con đã 7 tuổi và sẵn sàng cãi lại cha mẹ thì đó có thể là hành vi chưa đúng đắn.

– Cha mẹ cần khéo léo khuyến khích và khen ngợi vì con đã làm theo hướng dẫn, tức giận cũng là điều bình thường thôi, còn thái độ nói chuyện không tôn trọng người lớn lại là vấn đề cần tránh.

– Nếu trẻ cãi lại và hàm ý một mối đe dọa nào đó, cha mẹ cần xem xét lại. Hãy để con bình tĩnh và sau đó giải quyết những gì con vừa nói với thái độ điềm đạm, giải thích cho con hiểu hành vi nào được chấp nhận và những hành động nào là không được phép xảy ra.

– Đặt ra giới hạn: Cha mẹ cần làm rõ giới hạn hành vi và cho trẻ thấy rõ phần thưởng cũng như hậu quả của hành vi ấy, nhưng với thái độ cứng rắn chứ không phải đe dọa trẻ. Ví dụ: Nếu con tiếp tục cãi ngang, không nghe lời thì con sẽ không được ăn kem hoặc đi xem bộ phim yêu thích nữa. Nhưng nếu con không la hét và biết lắng nghe thì con sẽ được ăn một món rất ngon và yêu thích tối nay.

– Cuối cùng, cha mẹ hãy tự kiểm tra lại hành vi của chính mình xem có cư xử thô lỗ với trẻ hay không, hoặc với người khác mà trẻ ở gần và vô tình nhìn, nghe thấy. Nếu có, hãy thay đổi cách cư xử để trẻ noi theo.

2. Hành vi hung hăng, bạo lực

Trẻ em có thể tức giận nhưng nếu sự tức giận đó trở thành bạo lực hoặc biến thành hành vi hung hăng thì đó lại là vấn đề. Sự rối loạn tâm trạng, rối loạn hành vi, sự tổn thương, bốc đồng hoặc thất vọng đều có thể tạo ra sự hung hăng ở trẻ nhỏ. Đôi khi, trẻ dùng đến bạo lực để tự vệ. Hành động hung hăng cũng có thể do trẻ học được từ môi trường lớp học, bạn bè. Cha mẹ hãy lưu ý nếu trẻ có các hành vi như cắn, đấm, đá, đánh.

– Thay vì la hét để đàn áp trẻ, cha mẹ nên chọn cách làm khác hiệu quả hơn bằng cách giữ giọng bình tĩnh, đồng cảm và giải thích chúng ta đều có thể tức giận, nhưng những hành động hung hăng như con là không được phép, chúng ta không làm như vậy.

– Với trẻ nhỏ, đưa ra các hành động thay thế giúp trẻ xả cơn giận như dạy trẻ nói: Con đang rất giận, con không thích, con thấy không vui chút nào.

– Khen ngợi và khuyến khích những hành vi tích cực, không bạo lực ở trẻ.

3. Bắt nạt người yếu thế hơn

Trẻ có xu hướng bắt nạt người khác để cảm thấy mạnh mẽ hơn. Ngoài ra, hành động bắt nạt giúp trẻ giải quyết các vấn đề một cách dễ dàng, khiến cho người khác phải tuân theo mình vô điều kiện. Cha mẹ cần hành động ngay để ngăn chặn hành vi xấu này của trẻ.

– Dạy con ngay từ nhỏ rằng bắt nạt là hành vi sai trái. Giải thích cho trẻ biết hành động bắt nạt là như thế nào, lấy ví dụ cụ thể.

– Lập quy tắc không có hành vi bắt nạt trong gia đình, nếu phát hiện bé lớn có dấu hiệu bắt nạt các bé nhỏ hơn thì cần điều chỉnh hành vi ngay lập tức.

4. Chửi thề

Hành động la hét mỗi khi trẻ tức giận cũng không quá khó hiểu, nhưng nếu cha mẹ thấy con bắt đầu biết nói tục, chửi thề trước khi đủ 10 tuổi thì cha mẹ cần cân nhắc và giúp trẻ điều chỉnh hành vi này.

– Đảm bảo người lớn không nói bậy, chửi thề trước mặt trẻ.

– Không có lí do gì để biện minh cho hành vi chửi thề, nếu vi phạm cha mẹ hãy chắc chắn đưa ra hình phạt.

– Nếu là trẻ nhỏ, hãy giải thích rằng đó là những từ ngữ xấu, nếu con nói chúng thì mọi người sẽ không thích con nữa.

– Nếu cha mẹ vô tình sử dụng từ ngữ như vậy trước mặt con, hãy xin lỗi con ngay lập tức. Cha mẹ cũng hãy đề nghị trẻ về việc nhắc nhở người lớn không dùng từ thô thiển, chửi thề vì đó là hành vi không tốt.